Beslenme, görünenden çok daha fazlasıdır. Sadece yemek yeme eylemi değil, bir çocuğun dünyayı keşfetmesi, kas ve sinir sistemini geliştirmesi, koordinasyon becerilerini güçlendirmesi ve yaşamın ilk yıllarında hayatta kalmasını sağlayan en temel süreçtir.
Bir bebeğin tek bir lokmayı yutabilmesi, dudaklardan mideye kadar giden yolculukta 26 kasın ve 6 kranial sinirin mükemmel uyumuna bağlıdır. Bu süreci bir bulmaca gibi düşünün: Eğer parçalar eksik veya hatalıysa, çocuklar beslenmede zorluk yaşayabilir; yutarken boğulabilir, yeterince kilo alamayabilir veya sık sık akciğer enfeksiyonu geçirebilir.
Beslenme Gelişimi Nasıl İlerler?
0–3 Ay: Emme refleksi ile hayat başlar.
3–5 Ay: Dudak ve dil kontrolü güçlenir, emme ve yutma koordinasyonu gelişir.
5–12 Ay: Çiğneme hareketleri, kaşıkla beslenme ve bardaktan içme becerileri kazanılır.
12–36 Ay: Çocuk, farklı kıvam ve yapıda besinleri yiyebilir; kendi kendine beslenme becerisini geliştirir.
Her adım, çocuk için bir kazanım, ebeveyn içinse bir keşif yolculuğudur.
Disfaji (Yutma Bozukluğu) Nedir?
Yutma, oral, faringeal ve özefageal olmak üzere üç fazda gerçekleşir. Bu fazlardan herhangi birinde bozukluk olduğunda, besinler ya ağızda tutulamaz ya da yutarken solunum yoluna kaçar. Sonuç? Yetersiz beslenme, susuz kalma, kilo alamama, büyüme geriliği ve tekrarlayan akciğer enfeksiyonları.
Disfajiye yol açan nedenler arasında:
- Prematüre doğum veya nöromusküler hastalıklar
- Dudak ve damak yarıkları gibi yapısal bozukluklar
- Duyusal veya motor problemler
- Sosyal ve çevresel faktörler
bulunur.
Belirtilerse genellikle şunlardır:
- Beslenme sırasında boğulma veya öğürme
- Salyanın kontrol edilememesi
- Besinleri reddetme, ağlama ve huzursuzluk
- Yutarken hırıltılı sesler
- Kilo alamama veya büyümede gerilik
Yeme Bozukluğu: Sadece Fiziksel Değil
Bazı çocuklar için yemek, yalnızca fiziksel bir süreç değildir. Farklı tat, doku veya sıcaklıkta besinleri reddetmek, onların duyusal ve davranışsal deneyimlerini etkileyebilir. Bu durum, yeme seçiciliğine ve yeterli beslenememeye yol açabilir.
Dil ve konuşma terapistleri ile birlikte fizyoterapi ve ergoterapi uzmanları, çocuğun yaşına uygun beslenme ve yutma becerilerini detaylı şekilde değerlendirir.
- Bebeklerde emme, yutma ve solunum koordinasyonu gözlemlenir.
- Daha büyük çocuklarda kaşık, bardak ve çatal kullanımı, çiğneme ve besini ağızda hareket ettirme becerileri incelenir.
- Gerektiğinde modifiye baryum yutma testi veya endoskopik değerlendirme uygulanarak, besinin doğru şekilde geçip geçmediği belirlenir.
Tedavi ve Rehabilitasyon
Her çocuk özeldir; tedavi bireysel olarak planlanır. Amaç:
- Güvenli ve sağlıklı beslenme
- Yutma sırasında solunum yolunu koruma
- Besin kıvamlarını çocuğa uygun hale getirme
- Aileyi doğru besleme pozisyonları ve teknikleri konusunda eğitme
Fizyoterapi ve ergoterapi, kas gücü, motor koordinasyon ve postür kontrolü üzerinde çalışarak, çocuğun bağımsız ve güvenli beslenmesini destekler.
Tehlike Sinyalleri
Aşağıdaki durumlar gözlemleniyorsa, vakit kaybetmeden bir dil ve konuşma terapistine, fizyoterapi ve ergoterapi uzmanına başvurun:
- Kilo alamama veya kaybı
- Beslenme sırasında boğulma, öğürme, tıkanma
- Besinlerin burundan gelmesi
- Katı veya püre gıdaları reddetme
- Sürekli salya akması
- Yemek zamanlarının savaş gibi geçmesi
Unutmayın:
Disfaji ve Yeme Bozuklukları – Bolluca Ailesi ile Çözüm Yanınızda!
Beslenme, çocuğun fiziksel gelişimi kadar sosyal ve duygusal gelişimi için de kritik bir süreçtir. Arnavutköy Fizyoterapi ve Ergoterapi uzmanları, erken tanı ve doğru müdahale ile çocukların yutma ve beslenme becerilerini güvenli ve sağlıklı bir şekilde kazanmalarını sağlar.
0212 685 10 13
Bize ulaşabilirsiniz.